 |
| Isaac Israels - Vrouw in wit jak - ongedateerd |
Drie jaar geleden was er in het Haagse Kunstmuseum een grote overzichtsexpositie met als titel 'Rumoer in de stad, de schilders van tachtig.' Ik besteedde er op dit blog aandacht aan omdat mijn oudoom Willem de Zwart, (1862-1931), ruim op de expositie was vertegenwoordigd. Hij wordt gerekend tot de zogenoemde 'Haagse school', een vernieuwingsbeweging waarin men in de schilderkunst zocht naar expressie en straatrumoer. Het alledaagse leven op stad en platteland werd onderwerp.
De expositie Breitner vs. Israels - Vrienden en rivalen is hier eigenlijk een voortzetting van. Verbindend thema in de expositie met topstukken van George Hendrik Breitner (1857-1923) en Isaac Israels (1865-1934) is het én samen optrekken als generatiegenoten én in competitie zijn met elkaar. Deze competitie speelde in de periode waarin ze het hoogtepunt in hun carrière beleefden - eind negentiende eeuw - niet alleen tussen hen. Men trok erop uit...voor het eerst werd fotografie gebruikt in de beeldende kunst, wat meer mogelijkheden bood - men keerde zich tegen de 'academiekunst' waarin gewerkt werd volgens vaste wetten, en daarmee sloot men aan op internationale stromingen in literatuur en beeldende kunst. Er werd gedebatteerd en last but not least, ieder volgde elkaar. Competitie speelde door alles heen.
 |
| Isaac Israels - Studie van twee meisjes |
 |
| Breitner - zelfportret |
 |
| Breitner - Vrouwen in de sneeuw |
 |
| Isaac Israels - Bij de modiste |
Wat bijvoorbeeld te denken van Liggend meisje in kimono van Willem de Zwart uit ca. 1889 en De rode kimono van Breitner uit ca. 1893-1894? Als dat geen inspiratie bij de ander zoeken is...De schilderijen behoren tot het zogenoemde 'Japonisme' - in die tijd razend populair. (bron: inleiding op de expositie die nu loopt). De Zwart zou nog 'Japans meisje met parasol' maken, waarvoor hetzelfde meisje model lijkt te hebben gestaan.
 |
| Willem de Zwart - Liggend meisje in kimono |
 |
| Breitner - De rode kimono |
 |
| Het boek bij de expositie in 2017 - waar de afbeeldingen van Willem de Zwart uit zijn |
Het Zelfportret als nar van Willem de Zwart uit ca. 1890 is bijzonder omdat het goed het 'moderne expressionisme' laat zien...géén geposeerd zelfportret, maar een pastiche hierop. Dat deze vrije interpretatie van mijn oudoom komt is natuurlijk extra aardig...
 |
| Gedicht van Mischa Andriessen bij het kimono-meisje van Willem de Zwart |
 |
Willem de Zwart - Musicerende jongen in Spaans kostuum - 1899De periode 1880 tot begin twintigste eeuw in literatuur en beeldende kunst blijft misschien fascineren doordat wij ons niet goed meer kunnen indenken wat er zo vernieuwend aan was...Maar ook lieten de 'schilders van tachtig' ons als het ware fotografie met het penseel na, waardoor we een mooie impressie van de tijd krijgen. Een boeiend vervolg dus in het kunstmuseum vanuit het perspectief van rivaliteit en kameraadschap. |