Hedwig Pringsheim en Jawlensky



Op 28 februari 1912 noteerde Hedwig Pringsheim in haar dagboek:

Früh Massage, Brief an Mim, von Peter, in die Stadt. Nachmittag erst russische Invasion: die Werefkina, ihr Vetter Jeblenski u. der Tänzer Sacharow mit kleinem Fuss und grossem Maul, die die Sammlung besichtigten. Um 1/2 5 Ablösung durch die spanische Invasion: Urbina, Bunge u. Prof. Garnella y Alda aus Madrid, zu selbem Zweck, dann Tee u. lebhafte Unterhaltung spanisch-französisch-deutsch. Noch spät in die Mauerkircher Str. die Kinder sehr munter angetroffen, zufuss heim. Karten an Katja u. Kaete u. den morgigen Brief an Mim vorgeschrieben. Scene mit den 3 unverschämten Mädchen.

Met Jeblenski wordt de kunstschilder Alexej von Jawlensky bedoeld, (1864-1941), die in 1896 samen met zijn vriendin Marianne von Werefkin vanuit St. Petersburg naar München trok. Hier verwierf hij naam en faam in de kring rond Wassily Kandinsky, later rond Emile Nolde - een groep die zocht naar nieuwe uitdrukkingsvormen voor een nieuwe tijd - weg van het academische in de schilderkunst. Het Duits expressionisme beleefde een hoogtepunt rond 1904, 1905.

De dagboeken van Hedwig Pringsheim die een periode beslaan van bijna vijftig jaar, bieden een prachtig panorama op haar tijd, dit net als de Manns - getuigen immers van twee wereldoorlogen. Het zijn vaak de rafelranden, de ruzietjes, de kleine aantekeningen, die waardevolle aanvullingen kunnen zijn op ons beeld van die tijd.

Grote overzichtstentoonstelling van Jawlensky in het Haagse gemeentemuseum

Zelfportret

 
Vroeg werk


Dat beseften ze zelf ook in hun tijd...we spreken over drie generaties schrijversfamilie...die verkeerde in de kringen van journalisten en schrijvers in Berlijn en München...ze waren bewust en onbewust chroniqueurs van hun tijd. Hedwig Pringsheim, de moeder van Katia Mann, droeg daar zeker haar steentje aan bij en natuurlijk kende ze Jawlensky...

In haar dagboeknotitie geeft ze verslag van een ontmoeting met hem en zijn vriendin, die ze hier zijn nicht noemt....Er is een expositie...wie weet met werk van hem. In dat jaar deed hij mee aan een grote expositie van expressionisten in Berlijn, verenigd in de groep Der Blaue Reiter. Daarbij liep van hem een expositie in Keulen. Hierna is er nog levendig contact met Spaanse kennissen in zijn kring. Katia kuurde op dat moment in Davos. Ze ging nog even langs het gezin van Thomas Mann om te zien of alles in orde was. In de avond schrijft ze brieven en is er ruzie met huispersoneel.

Tot 27 januari 2019 is de grote tentoonstelling over Jawlensky nog te zien in het Haagse gemeentemuseum en net als eerder bij Liebermann is het bekoorlijk om rond te lopen in hetzelfde universum als waar de Pringsheims en Manns ooit in rondliepen....