Een veelzijdige nazomermaand in september

In de septembermaand laat de natuur zich meestal nog even van haar mooie kant zien...augustus is de maand van verzadiging, in september blijft nog even wat in bloei stond of schiet zelfs nog wat door, terwijl het namiddaglicht lager wordt. Het lijkt of de mensen hierop meebewegen: een nieuw seizoen vangt aan, een nieuwe start...er is goede zin, terwijl er nog niet helemaal afscheid is genomen van de zomer.

Terug van weggeweest begon september voor mij met een boeiend verhaal door Wim Willems in de Haagse Kunstkring over Ru Paré. Henrica Maria (Ru) Paré, geboren in Druten in 1896, maakte naam als schilderes en beeldend kunstenaar in Den Haag, waar het in de eerste decennia van de twintigste eeuw the place to be was wilde je beroemdheden ontmoeten in de kunstenaarsscène aldaar. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak en de jodenvervolging begon, koos ze vierkant partij. Ze weigerde zich in te laten schrijven bij de cultuurkamer en ging ondergronds. Ze redde de levens van vele joodse kinderen. Wim Willems heeft met zijn biografie een mooi monument voor haar leven en werk bezorgd.

Lichtvoetiger was het bezoek aan Leiden van Peter de Rijk, die onder het pseudoniem Ezra de Haan al heel wat boeken op zijn naam heeft staan. We troffen elkaar in de Hortus, waar we boeken uitwisselden. Een geanimeerde middag waarin mij vooral zijn reisverslag Roemenië bij is gebleven. Door een speciale commissie werd hij daar als laureaat gefêteerd met een uitbundig volksfeest.

nazomerlicht in de Hortus, Chinese tuin

In het Haagse hield oud studiegenoot in Leiden Reggie Baay onder grote belangstelling in Van Stockum zijn boekpresentatie. Leuk dat zo even te zien...er kon geen stoel meer bij...

Bibi Dumon Tak ontving in het literatuurmuseum de Theo Thijssenprijs voor jeugdliteratuur, qua prestige het equivalent van de P.C. Hooftprijs. Het was een ontroerende én geanineerde bijeenkomst. Bijzonder was dat er tot besluit een fotocollage met aftiteling van namen was gemaakt van alle vrienden en dierbaren die er volgens Dumon Tak toe hadden bijgedragen dat ze daar stond. Want aldus Dumon Tak: 'zoals een gans tijdens de trek profiteert van de vleugelslag van de anderen door in een V-formatie te vliegen...wordt iets nooit alleen bereikt.' Het maakte nieuwsgierig naar haar werk.

In Leiden ontving Lize Spit door de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs voor haar debuut 'Het smelt'. Er werden die dag vele prijzen uitgereikt, onder meer ook: De Elise Mathilde Essayprijs aan Fien Veldman en de Dr. Wijnaendts Frankenprijs aan Arjen Mulder voor zijn bundel Wat is leven? Queeste van een bioloog. Lize Spit vertegenwoordigt een nieuwe generatie schrijvers - ze hield een betoog over de ontstaansgeschiedenis van het boek, waarbij haar digitale (belevings)wereld duidelijk een rol speelde.

De Bossche beeldend kunstenaar Jan de Bie, met wie ik via zijn echtgenote bevriend raakte, vierde zijn expositie in de z.g. 'Willem Twee' in Den Bosch, een voormalige fabriek, nu cultureel centrum met grote expositieruimtes. Het is een overzichtsexpositie van vroeger, en later werk. Een periode vormden voor De Bie bibliotheken - en het boek - een eindeloze inspiratiebron...veel werk getuigde daar weer van. De expositie is nog tot 28 oktober te bewonderen.

Jan de Bie voor zijn muurschildering in het Stedelijk museum Den Bosch

Mijn bezoek aan Den Bosch voerde mij die dag nog naar een verrassing: Museum Slager. Vanaf 1976 wordt hier werk geëxposeerd van acht Bossche schilders uit drie generaties Slager - dat mag bijzonder heten, dat een familie zoveel kunstschilders voortbrengt. Ik was daar vanwege een expositie van spotprenten over (en tijdens) de Eerste Wereldoorlog door Jan Sluijters, (1871-1957), een Bosschenaar van geboorte.

Perry Pierik, van uitgeverij Aspekt, was daar aanwezig - de banden met Studiecentrum Eerste Wereldoorlog - die mede initiator was van de expositie - en Aspekt zijn hecht. Aspekt bezorgt immers sinds jaar en dag de jaarboeken Eerste Wereldoorlog. En zo was er een begroeting binnen een mooi cultureel evenement.