Hortus Leiden
De winter door en het voorjaar in: er zijn weer meeuwen hoorbaar op de daken...straks trekken ze om te broeden in grote getale naar de stad...waar ze de andere vogels schrik aanjagen door hun agressieve duikvluchten en gedrag... Duiven vooral, die zijn te zachtaardig voor de meeuwen. Voor velen een plaag... maar ook: voorjaarsbodes... Februari leverde in Leiden mooie plaatjes op door de zon, die veelvuldig scheen...
Was ik gast bij de nieuwe studio van Amsterdam FM in het Tropenmuseum aldaar: een prachtige locatie. Met Peter de Rijk sprak ik over het Prinsheimboek. Hij was goed ingevoerd, waardoor het een levendig gesprek werd.
De indrukwekkende expositie toont de rijkdom en het hoge beschavingspeil van het eens zo machtige rijk van 700 v.Chr. en daarvoor...Opgravingen in de regio begonnen al in de jaren '20 van de vorige eeuw... Mede hierdoor onstond er een Romantische hype rond de Oriënt...Het personage 'Lawrence of Arabia' werd geboren...Dames op leeftijd kregen flauwtes ...Om nog maar te zwijgen van Rudolf Valentino...
Op de expositie is een grote reproductie te zien van een schilderij van Eugène Delacroix (1798-1863) met als titel 'De dood van Sardanapalus'...Het schilderij uit 1828 hangt in het Louvre.
Sardanapalus, leren wij, was de laatste Assyrische koning van het grote rijk, dat in 612 v. Chr. werd verwoest. Maar voordat hijzelf en zijn rijk ten onder zouden gaan, vernietigde hij alles en alles...daarna pleegde hij zelfmoord. Delacroix liet zich op zijn beurt inspireren door Lord Byron, de grote Romantische schrijver en dichter, die in 1821 een boek schreef over deze Sardanapalus.
Op dit schilderij is vooral wellust te zien... én romantisering van de vernietiging van het rijk van Nineveh, met de koning, die laat moorden, verkrachten en brandschatten om later de hand aan zichzelf te slaan. Het is een sterk erotiserende voorstelling.
De Oriënt, was in de negentiende eeuw en ook nog in het begin van de twintigse eeuw een groot, en geheimzinnig rijk dat tot de verbeelding sprak. En, niet onbelangrijk, door het vreemde en andere, mocht er meer... men fantaseerde er vrijelijk op los met daaronder een soms sterk erotische lading...
Jean-Léon Gérôme (1824-1904) schilderij 'Slavenmarkt' - Hij maakte een hele reeks slavenmarkt taferelen...
En zo leiden exposities naar boeken, naar literatuur, naar religie en mythologieën - en andersom...